Databank

De databank van het Heldenhulde-project is opgebouwd rond drie gegevenstypes die onderling gerelateerd zijn:

  • zerken: grafzerken die beantwoorden aan het oorspronkelijke model van een heldenhuldezerk;
  • personen: alle personen die ooit een heldenhuldezerk op hun naam hadden;
  • begraafplaatsen: alle begraafplaatsen waar minstens één heldenhuldezerk staat of stond.

Zoeken?

Heldenhuldezerk?

De eerste heldenhuldezerk werd in 1916 ontworpen door Joe English (1882-1918) voor het graf van Firmin Deprez (1890-1916). Het ontwerp werd waarschijnlijk in de praktijk uitgewerkt door Hendrik D’Haese (1889-1952). Het atelier van aannemer Vandewalle aan de Nieuwpoortse Steenweg in Veurne stond vanaf maart 1917 voor het maken van de houten mal en het gieten en afwerken van de heldenhuldezerken.
De grafzerk kan herkend worden op basis van de volgende kenmerken:

  • een Keltisch kruis (Latijns kruis met een cirkel rond het snijvlak van kruispaal en kruisbalk) met in kruisvorm het opschrift AVV/VVK, het acroniem voor de leuze “Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus”;
  • een naar de basis toe breder wordende voet met in de top een opwiekende blauwvoet, het symbool van de vooroorlogse katholieke Vlaamse studentenbeweging;
  • afmetingen: 156cm hoog, 55cm breed aan de basis, 7cm dik, 28cm diameter aan de kruiskop;
  • materiaal: beton, soms met cementen deklaag voor opschriften;
  • soms gepaard met een dekplaat (180cm x 55cm) met de afbeelding van een klauwende leeuw in bas-reliëf.

Generaties?

De heldenhuldezerken worden onderscheiden in vier generaties:

  • eerste: zerken geplaatst tot 1925 op graven van personen omgekomen ten gevolge van oorlogshandelingen;
  • tweede: zerken geplaatst na 1925 op graven van personen omgekomen ten gevolge van oorlogshandelingen;
  • derde: zerken geplaatst op graven voor oud-strijders (van VOS);
  • vierde: zerken geïnspireerd op heldenhuldezerken.

Als cesuur voor de eerste en tweede generaties heldenhuldezerken werd gekozen voor de grote opruimings- en uniformiseringscampagne van de Belgische overheden omstreeks 1925. In deze categorie werden zowel gesneuvelde soldaten opgenomen als soldaten die bij ongevallen of door ziekte zijn overleden. In de derde categorie werden personen opgenomen die een oorlogsverleden hadden, maar die niet zijn overleden ten gevolge van oorlogshandelingen; vaak gaat het om zerken die geplaatst werden door VOS en die met het monogram van deze organisatie zijn gesierd. In de vierde categorie werden zerken opgenomen die geïnspireerd zijn op of verwijzen naar heldenhuldezerken.

Aanvullingen of correcties?

Op 11/11/2016 betreft dit enkel de personen die een heldenhuldezerk van de eerste of tweede generatie hadden. De inventaris wordt in de komende maanden verder aangevuld met zerken van de derde en vierde generatie. Hebt u zelf een suggestie voor een aanvulling of correctie? Gebruik dan ons online formulier.